20+20 «άτακτες» σκέψεις για μια ζωή με λίγο περισσότερο νόημα
Όλοι παλεύουμε καθημερινά με τις αδυναμίες μας προσπαθώντας να επιβληθούμε σε αυτές και ταυτόχρονα να γεμίσουμε με νόημα τη ζωή μας. Όταν έκλεισα τα 40 είχα γράψει 20 σκέψεις από όσα μου είχε μάθει η ζωή ως τότε, κυρίως για να επιστρέφω σε αυτές όταν τα πράγματα δυσκολεύουν.
Τις προηγούμενες μέρες ένιωσα την ανάγκη να ξανακάνω αυτή την εσωτερική ανασκόπηση. Ίσως γιατί τα προηγούμενα 4 χρόνια ήταν πολύ πυκνά, παραγωγικά αλλά και δύσκολα. Ίσως γιατί η υποχρεωτική και υπερβολική εξωστρέφεια των προηγούμενων μηνών δημιούργησε κάποια νέα δεδομένα για έναν κατά βάση εσωστρεφή τύπο σαν εμένα.
Οι νέες 20 σκέψεις δεν είναι προφανώς θέσφατα. Είναι απλά τα δικά μου σημεία ισορροπίας.
Καλή Κυριακή!
– – –
1. Ο αναστοχασμός, η παύση για να αξιολογήσουμε και να μοιραστούμε με άλλους τι κάναμε, πώς το κάναμε και γιατί, είναι αναπόσπαστο στάδιο της ατομικής και συλλογικής εξέλιξης και βελτίωσης.
2. Η αποτυχία, το λάθος, η συγνώμη, είναι μέρος της ανθρώπινης εξέλιξης και της πορείας προς έναν καλύτερο εαυτό. Η επανάληψη των ίδιων λαθών ισοδυναμεί με καθημερινή κόλαση.
3. Η διαφορετικότητα και η αποδοχή της, μας κάνει όλους συλλογικά πιο έξυπνους και πιο ανθεκτικούς. Κάνει την κοινωνία πιο συνεκτική και την πατρίδα πιο ισχυρή.
4. Δεν υπάρχουν παντογνώστες, ειδικά σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο σύνθετος. Μόνο το
μοίρασμα της συλλογικής γνώσης και εμπειρίας μπορεί να οδηγήσει στην επίλυση σύνθετων προβλημάτων.
5. Ενηλικίωση σημαίνει περισσότερη αποδοχή και ανεκτικότητα προς το διαφορετικό, το «ξένο». Ταυτόχρονα, δύναμη να απορρίψουμε οτιδήποτε είναι τοξικό και διαβρωτικό για τον καθημερινό μας βίο. Αλλά και αναγνώριση ότι δεν είμαστε το κέντρο του κόσμου.
6. Δεν είμαστε εμείς σημαντικοί. Σημαντικό είναι αυτό που κάνουμε.
7. «Να αφήνεις τη στεριά πάνω στο νερό δεμένος, και να φτάνεις πιο μακριά απ’ αυτό που ‘σαι φτιαγμένος.» Μη διστάζεις να βγεις από το comfort zone, τη «ζώνη ασφαλείας» σου, από όσα γνωρίζεις να κάνεις καλά και αισθάνεσαι άνετα με αυτά, για να δοκιμάσεις κάτι καινούριο. Τα ανθρώπινα όρια ξεπερνούν κατά πολύ αυτό που ορίζει ο ορατός σου κόσμος.
8. Η πολιτική που χρειαζόμαστε είναι σε σύγκρουση με την πάγια λαϊκίστικη αντίληψη που λέει «και 2 να κάνει από τα 10 που υπόσχεται ευχαριστημένοι να είστε». Όχι, εμείς θεωρούμε αυτονόητο καθήκον της πολιτικής να υλοποιεί όσα υπόσχεται και να ελέγχεται αυστηρά για όσα υποσχέθηκε και δεν έκανε.
9. Περιόρισε τις βεβαιότητες σου. Υπάρχουν πολύ περισσότερες εκδοχές της «αλήθειας» από αυτό που νομίζεις. «Εν οίδα ότι ουδέν οίδα», η μόνη αλήθεια.
10. Προσπάθησε να παίρνεις αποφάσεις έχοντας συγκεντρώσει όσο περισσότερα στοιχεία είναι διαθέσιμα. Πολύ σπάνια θα έχεις την πλήρη εικόνα για κάτι ή για κάποιον. Όμως, έστω και μια απόφαση με λιγότερα «δεδομένα» είναι καλύτερη από μια απόφαση χωρίς «δεδομένα».
11. Το ποιοι είμαστε πραγματικά, η πορεία προς την αυτογνωσία και την αυτοπραγμάτωση του καθενός μας, περνάει και μέσα από το βλέμμα των άλλων. Η πραγματική αυτογνωσία είναι μια διαρκής διαλεκτική διαδικασία του εσωτερικού μας κόσμου με τον έξω κόσμο. Αρκεί να μην εγκλωβιζόμαστε στη ματιά των άλλων αλλά ούτε και σε μια μοναχική καταβύθιση στον μέσα μας εαυτό.
12. Μη βιάζεσαι όταν νομίζεις ότι έχεις μια καταπληκτική ιδέα. Πάρε το χρόνο σου και ζήτησε μια δεύτερη ή και τρίτη γνώμη από ανθρώπους που εκτιμάς και εμπιστεύεσαι. Η γνώμη εκείνων που σε νοιάζονται μπορεί να κάνουν ακόμη καλύτερη την ιδέα σου ή να φωτίσουν αδυναμίες που δεν τις είχες προσέξει.
13. Να εννοείς αυτό που λες και να λες ξεκάθαρα και με συνέπεια όσα πιστεύεις.
14. Είναι καλύτερο να σε σέβονται, ακόμη κι αν διαφωνούν μαζί σου, από το να σε αγαπούν για κάτι που δεν είσαι.
15. Η ηθική της ευθύνης είναι απείρως πιο σημαντική και χρήσιμη από την ηθική του φρονήματος.
16. Δεν είναι αναγκαίο ούτε χρήσιμο να έχουμε άποψη και λόγο για τα πάντα. Και ειδικά για όσα δεν γνωρίζουμε. Κάποια πράγματα ξεπερνούν τα όρια της ατομικής μας ευθύνης και γνώσης.
17. Η σεμνότητα και η μετριοπάθεια είναι μεγάλες αρετές. Να αποφεύγεις τους αλαζόνες και τους φανατικούς.
18. Οι ομάδες κάνουν θαύματα. Μόνος μπορεί να πηγαίνεις πιο γρήγορα (για λίγο). Αν έχεις καλούς φίλους, συνεργάτες και συντρόφους όμως, μπορείς να φτάσεις πιο μακριά.
19. Μη φοβάσαι να εμπιστευθείς τους ανθρώπους. Και προσπάθησε να μην προδώσεις όσους σε εμπιστευθούν. Η εμπιστοσύνη είναι το πιο ισχυρό νόμισμα.
20. Χωρίς εμπιστοσύνη δεν υπάρχει «μαζί».
21. Μην αφήνεις το λάθος να σε διαλύει. Κανείς δεν είναι τέλειος. Κάνε το λάθος δικό σου και μάθε από αυτό, ώστε να μην το επαναλάβεις.
22. Να είσαι γενναιόδωρος. Ο,τι δίνεις με καθαρή καρδιά χωρίς αντάλλαγμα, έρχεται πίσω πολλαπλάσιο. Ακόμη κι αν δεν έρθει όμως, θα έχεις καταφέρει να κοιμάσαι ήσυχος τα βράδια.
23. Να είσαι δίκαιος με τους ανθρώπους. Πιο αυστηρός και απαιτητικός με τους δυνατούς. Πιο ανεκτικός με τους αδύναμους.
24. Να αποφεύγεις τα στερεότυπα και τις γενικεύσεις. Ο καθένας μας είναι διαφορετικός. Αν τα πράγματα ήταν αλλιώς, οι άνθρωποι θα ήταν βαρετοί.
25. Μη βιάζεσαι να κρίνεις τον άλλον. Προσπάθησε πρώτα να μπεις στη θέση του. Να καταλάβεις από πού έρχεται και πού θέλει να πάει. Και μετά βγάλε τα συμπεράσματά σου.
26. Μην πιστεύεις σε δόγματα. Δεν υπάρχει απόλυτα κακό ή απόλυτα καλό. Η ζωή δεν είναι ασπρόμαυρη ούτε οι άνθρωποι είναι μονοδιάστατοι. Προσπάθησε να δεις και να εκμαιεύσεις το καλό από τον καθένα. Υπάρχει στους περισσότερους ανθρώπους.
27. Να βοηθάς. Όσο μπορείς. Όποτε μπορείς.
28. Η ζωή είναι δύσκολη γεμάτη απρόοπτα και αναποδιές. Έχεις δικαίωμα να φοβηθείς, να λυγίσεις, να σπάσεις. Κι αυτό είναι ανθρώπινο. Αν έχεις καλούς φίλους και συντρόφους θα το ξεπεράσεις. Και ταυτόχρονα θα έχεις ανακαλύψει περισσότερα πράγματα για εσένα.
29. Να έχεις πάντα ένα plan b για κάθε μικρό ή μεγάλο σχέδιο που αναλαμβάνεις. Ο κανόνας είναι ότι τα πράγματα σχεδόν ποτέ δεν εξελίσσονται βάσει του αρχικού σχεδίου.
30. Ποτέ μην αφήσεις κανένα να σε κάνει να ντραπείς για ο,τι είσαι και για ο,τι αισθάνεσαι. Αν έχεις προκαλέσει κακό όμως σε κάποιον προσπάθησε να καταλάβεις γιατί το έκανες, ζήτα συγνώμη και ανάλαβε τις ευθύνες σου.
31. Άκου περισσότερο. Μίλα λιγότερο. Προσπάθησε όσα λες να είναι καλά θεμελιωμένα στη γνώση.
32. Δείξε ποιος είσαι με το παράδειγμά σου. Όχι με τα λόγια. Είμαστε οι πράξεις μας, όχι τα λόγια μας.
33. Η πορεία που θα πάρει η ζωή σου είναι ένας συνδυασμός δουλειάς και τύχης. Όσο πιο πολύ δουλεύεις, τόσο πιο τυχερός γίνεσαι.
34. Να θυμάσαι και να ευγνωμονείς πάντα όσους σε βοήθησαν να πετύχεις τους στόχους σου. Όταν προχωράς μπροστά, καλό είναι να κοντοστέκεσαι συχνά για να θυμάσαι από που ξεκίνησες. Να μην ξεχνάς να ευχαριστείς όσους σε στήριξαν από τα πρώτα σου βήματα αλλά και κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
35. Η εκδίκηση δεν σου δίνει τίποτα πίσω. Σε κάνει να αισθάνεσαι ακόμη πιο κενός.
36. Προσπάθησε να αγαπήσεις την άσκηση και τη φυσική ζωή. Όταν είσαι έξω και αθλείσαι σκέφτεσαι πιο καθαρά και η ψυχολογία σου γίνεται πολύ πιο θετική.
37. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από αυτή που παίρνεις όταν δημιουργείς κάτι δικό σου. Η δημιουργία είναι η χαρά της ζωής.
38. Όποια δουλειά ή τέχνη κι αν διαλέξεις να την κάνεις με αυθεντικότητα, επιμονή, υπομονή και ευθύνη. Να μην ντρέπεσαι για όσα κάνεις και να μην κάνεις όσα σε κάνουν να ντρέπεσαι. Μόνο έτσι θα πετύχεις αληθινά.
39. Η ζωή κυλάει σαν νερό. Δε μας ανήκει ολοκληρωτικά. Μπαίνουμε και βγαίνουμε απο αυτήν χωρίς να ερωτηθούμε. Μην αφήσεις αυτή την αλήθεια ούτε να σε παραλύσει ούτε να σε θυμώσει. Κυρίως μην αφήσεις τη ζωή να σου γλιστρήσει μέσα από τα χέρια. Κάνε όσο μπορείς τις δικές σου επιλογές αναγνωρίζοντας τι συνέπειες έχουν σε εσένα, στους γύρω σου, στο περιβάλλον. Δεύτερη ζωή δεν έχει.
40. Τα στοιχεία που ορίζουν την αξιοσύνη και τον «πλούσιο βίο» είναι να κάνουμε κάτι καλά, να το κάνουμε με διάρκεια, να αναγνωρίζεται από τους «ομότεχνους» μας και να αντλούμε χαρά από αυτό.
