Ο κοινός τραπεζικός λογαριασμός αποτελεί μια συνηθισμένη πρακτική μεταξύ συζύγων, συγγενών ή συνεταίρων, προσφέροντας ευκολία στη διαχείριση των χρημάτων. Ωστόσο, σε περίπτωση θανάτου ενός από τους δικαιούχους, τίθενται νομικά ζητήματα αναφορικά με την τύχη των καταθέσεων.
Τι Προβλέπει ο Νόμος για τους Κοινούς Τραπεζικούς Λογαριασμούς
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 5638/1932, εάν ένας από τους δικαιούχους ενός κοινού τραπεζικού λογαριασμού αποβιώσει, το υπόλοιπο της κατάθεσης περιέρχεται αυτοδικαίως στους επιζώντες δικαιούχους μέχρι τον τελευταίο εξ αυτών.
Αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα δεν αναγνωρίζει κληρονομικό δικαίωμα επί της κατάθεσης προς τους νόμιμους κληρονόμους του αποθανόντος.
Απόφαση Αρείου Πάγου – Νομολογία
Η Απόφαση 381/2018 του Άρειου Πάγου (Τμήμα Α2) επιβεβαιώνει ότι:
- Οι κληρονόμοι του αποβιώσαντος δικαιούχου δεν αποκτούν δικαίωμα στην κατάθεση.
- Ο επιζών καταθέτης μπορεί να εισπράξει ολόκληρο το ποσό, ανεξάρτητα από τις εσωτερικές συμφωνίες μεταξύ των συνδικαιούχων.
- Οι κληρονόμοι μπορούν μόνο να στραφούν κατά του επιζώντος καταθέτη (και όχι κατά της τράπεζας) για το μερίδιο που θεωρούν ότι αναλογούσε στον θανόντα.
Ποια η Διαφορά Αν Υπάρχει Ρητός Όρος για την Αυτοδίκαιη Μεταβίβαση
Εάν κατά τη δημιουργία του κοινού τραπεζικού λογαριασμού έχει τεθεί ρητώς ο όρος του άρθρου 2 του ν. 5638/1932, ότι σε περίπτωση θανάτου ενός από τους καταθέτες, η κατάθεση περιέρχεται αυτοδικαίως στους επιζώντες, τότε:
✅ Οι κληρονόμοι του θανόντος δεν μπορούν να διεκδικήσουν το ποσό που αναλογούσε στον αποθανόντα.
✅ Η κατάθεση μεταφέρεται αποκλειστικά στους επιζώντες συνδικαιούχους.
Νομικό Πλαίσιο και Απόσπασμα του Νόμου
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 5638/1932, η χρηματική κατάθεση σε κοινό λογαριασμό σημαίνει ότι κάθε δικαιούχος έχει δικαίωμα να κάνει χρήση των χρημάτων, μεμονωμένα ή από κοινού, χωρίς τη συγκατάθεση των υπολοίπων.
Η Απόφαση 1691/2014 του Αρείου Πάγου επιβεβαιώνει ότι, σε περίπτωση θανάτου ενός από τους δικαιούχους, οι κληρονόμοι του δεν μπορούν να αξιώσουν απευθείας από την τράπεζα το ποσό που αναλογεί στον αποβιώσαντα.
Εξαίρεση: Αν δεν έχει τεθεί ο ειδικός όρος περί αυτοδίκαιης μεταβίβασης, οι κληρονόμοι του θανόντος μπορούν να διεκδικήσουν το μερίδιό τους μόνο από τον επιζώντα καταθέτη και όχι από την τράπεζα.
Ο κοινός τραπεζικός λογαριασμός παρέχει ευκολία στη διαχείριση των χρημάτων, αλλά μπορεί να δημιουργήσει νομικές επιπλοκές σε περίπτωση θανάτου ενός δικαιούχου.
- Εάν υπάρχει ρήτρα αυτοδίκαιης μεταβίβασης → Η κατάθεση περιέρχεται πλήρως στους επιζώντες δικαιούχους, χωρίς δικαίωμα των κληρονόμων να διεκδικήσουν το ποσό.
- Εάν δεν υπάρχει τέτοιος όρος → Οι κληρονόμοι μπορούν να αξιώσουν μόνο από τον επιζώντα το μερίδιο που θεωρούν ότι τους ανήκει.
- Η τράπεζα δεν υποχρεούται να αποδώσει μέρος της κατάθεσης στους κληρονόμους, καθώς η νομική σχέση αφορά αποκλειστικά τους συνδικαιούχους του λογαριασμού.
Είναι επομένως σημαντικό, πριν από το άνοιγμα ενός κοινού τραπεζικού λογαριασμού, οι δικαιούχοι να γνωρίζουν τις νομικές συνέπειες και να συμβουλεύονται νομικούς ή χρηματοοικονομικούς συμβούλους για τη σωστή διαχείριση της περιουσίας τους.
