Η Μεγάλη Εβδομάδα στον Λαγκαδά: Χρώμα, μνήμη και πίστη
Πριν ακόμα ακουστούν οι πρώτοι ήχοι της καμπάνας για την Ανάσταση, τα σπίτια του Λαγκαδά αρχίζουν να ετοιμάζονται. Όχι με πολυτέλειες. Με έναν κουβά ασβέστη, ένα πινέλο κι ένα φιλότιμο που μυρίζει γιασεμί.
Η παράδοση του ασβεστώματος είναι βαθιά ριζωμένη στα χωριά του Δήμου Λαγκαδά .
🧽 Ο ασβέστης δεν ήταν διακόσμηση. Ήταν καθαρότητα και περηφάνια.
Στις αυλές οι γυναίκες του χωριού — κυρίως οι γιαγιάδες — έβγαιναν με τα πρώτα φώτα της ημέρας. Άσπριζαν τα πεζούλια, τα σκαλοπάτια, τις ρίζες των δέντρων. Όχι μόνο για να “φαίνονται όμορφα”, αλλά για να υποδεχτούν με σεβασμό τον Επιτάφιο που θα περνούσε τη Μεγάλη Παρασκευή.
✨ Ο ασβέστης ήταν το «ιερό σαπούνι» της γειτονιάς.
Τα σπίτια ασβεστώνονταν επίσης τα Χριστούγεννα και τον Δεκαπενταύγουστο. Αλλά το Πάσχα ήταν πάντα αλλιώς. Ήταν πιο φωτεινό, πιο καθαρό, πιο φορτισμένο με την αίσθηση της ανάστασης.
🏛 Από τη Μυκηναϊκή Ελλάδα έως τον Λαγκαδά του σήμερα
Το ασβεστοκονίαμα — από αρχαιοελληνικά χρόνια — αποτελούσε δομικό αλλά και καθαριστικό υλικό. Στη Βυζαντινή εποχή ονομαζόταν χωρύγι, ενώ μέχρι και σήμερα χρησιμοποιείται σε παραδοσιακά χωριά.
Στον Λαγκαδά, οι πιο παλιοί θυμούνται ακόμα τις γραμμές ασβέστη που οριοθετούσαν τον χώρο: η αυλή γινόταν ιερό, καθαρό, απαραβίαστο.
🕊 Το έθιμο και οι Σμυρνιοί που άλλαξαν τον τρόπο που βλέπαμε την αυλή
Μετά το 1922, όταν οι πρόσφυγες της Σμύρνης εγκαταστάθηκαν σε χωριά και κωμοπόλεις της Ελλάδας, έφεραν μαζί τους και την κουλτούρα της καθαριότητας και του σεβασμού προς το σπίτι.
Οι αυλές τους ήταν το “σαλόνι” τους. Έκοβαν τα χόρτα, μάζευαν τις πέτρες και άσπριζαν ό,τι μπορούσε να λάμψει. Το ασβέστωμα ήταν για εκείνους τρόπος ζωής. Και έτσι επηρέασαν βαθιά και τους ντόπιους — και στον Λαγκαδά, αυτό το βλέπεις μέχρι σήμερα σε κάθε χωριό λίγο πριν το Πάσχα.
