Η εκπαίδευση ενισχύει την αντίσταση στην παραπληροφόρηση
Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης επιβεβαιώνει ότι η εκπαίδευση κατά της παραπληροφόρησης μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα πτώσης σε ψευδείς ειδήσεις. Σύμφωνα με τη δημοσίευση στο περιοδικό Nature Communications, άτομα που συμμετείχαν σε προγράμματα εκπαίδευσης κατά της παραπληροφόρησης είχαν καλύτερη ικανότητα αναγνώρισης ψευδών ειδήσεων έως και έναν μήνα μετά την εκπαίδευση.
Τρεις τύποι εκπαίδευσης
Η έρευνα μελέτησε πάνω από 11.000 συμμετέχοντες, οι οποίοι έλαβαν έναν από τους παρακάτω τύπους εκπαίδευσης:
- Μελέτη σύντομου άρθρου σχετικά με τεχνικές παραπληροφόρησης.
- Παρακολούθηση εκπαιδευτικού βίντεο με στρατηγικές παραπληροφόρησης.
- Συμμετοχή σε διαδραστικό παιχνίδι δημιουργίας ψευδών ειδήσεων.
Ποια μέθοδος είχε τα καλύτερα αποτελέσματα
Η μελέτη κατέληξε ότι η ανάγνωση του άρθρου προσέφερε τη μεγαλύτερη διάρκεια αποτελέσματος (έως 30 ημέρες), σε σύγκριση με το παιχνίδι ή το βίντεο που διατήρησαν την επίδραση για περίπου δύο εβδομάδες.
Ωστόσο, το σημαντικότερο στοιχείο ήταν η μνήμη και η προσωπική αίσθηση απειλής από την παραπληροφόρηση. Όσοι συμμετέχοντες αισθάνθηκαν πιο «εκτεθειμένοι» στην παραπληροφόρηση έτειναν να θυμούνται καλύτερα την εκπαίδευση.
Η σημασία των «boosters»
Για τη διατήρηση των αποτελεσμάτων, οι ερευνητές βρήκαν ότι υπενθυμίσεις («boosters») μια εβδομάδα μετά την αρχική εκπαίδευση και επαναλήψεις τον επόμενο μήνα μπορούν να παρατείνουν την αποτελεσματικότητα ακόμα και για πολλούς μήνες.
Debunking vs. Pre-bunking
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το pre-bunking, δηλαδή η πρόληψη μέσω εκπαίδευσης πριν την έκθεση σε παραπληροφόρηση, είναι πιο αποτελεσματικό από το debunking, που επιχειρεί να αντικρούσει ψευδείς ειδήσεις αφού έχουν διαδοθεί.
Εφαρμογή στην καθημερινότητα
Παρότι δεν υπάρχει ακόμα ευρεία εφαρμογή αυτών των τεχνικών σε εθνικό επίπεδο, υπάρχουν τοπικές πρωτοβουλίες, όπως η ένταξη μαθημάτων ψηφιακού γραμματισμού σε σχολικά προγράμματα.
Οι ειδικοί συνιστούν στους πολίτες να:
- Επιβραδύνουν την αντίδρασή τους όταν βλέπουν ειδήσεις στα social media.
- Εξετάζουν την πηγή και τη δομή του περιεχομένου.
- Αναπτύσσουν ανοικτό μυαλό και αποφεύγουν την παγίδα του θυμού και της πόλωσης.
Ψηφιακά εργαλεία για προσωπική προστασία
Οι ερευνητές προτείνουν τη χρήση εφαρμογών ή online παιχνιδιών που εκπαιδεύουν στην ανίχνευση παραπληροφόρησης, ενισχύοντας έτσι τη δυνατότητα κριτικής ανάλυσης ειδήσεων σε πραγματικό χρόνο.
