ΔΗΜΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Γράφει ο Άγγελος Μήτσας
Σκέψεις και προβληματισμοί…
Παρακολουθώντας τον ηλεκτρονικό τύπο και τη γενικότερη αρθρογραφία, αλλά και έχοντας πληροφόρηση από τις ανά την Ελλάδα ειδήσεις πολιτιστικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού Πολιτείας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημιουργούνται ερωτήματα και προβληματισμοί για τη διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος στην περιοχή του Δήμου Λαγκαδά και τις Κοινότητες που τον συγκροτούν, με έμφαση στο μνημειακό αρχιτεκτονικό απόθεμα σε συνδυασμό με το φυσικό, οικιστικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
Διαβάζουμε, λοιπόν, για σχεδιασμούς και εντάξεις έργων αναπλάσεων, αποκαταστάσεων μνημείων κλπ. σε όλη τη χώρα, μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως ενδεικτικά:
– «Μεγάλο Ιστορικό Πάρκο και ο ρόλος των Οχυρών» σχεδιάζεται στον Δήμο Ωραιοκάστρου.
– Ανάπλαση Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά και αποκατάσταση κτιρίων Στρατωνισμού.
– Ανάπλαση κεντρικής πλατείας Αρναίας Χαλκιδικής και τρίτο (!) μουσείο αφιερωμένο στο μέλι προχωρούν στον Δήμο Αριστοτέλη.
– Αποκατάσταση ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και ανάπλαση περιβάλλοντος χώρου στον Χορτιάτη Θεσσαλονίκης.
– Αποκατάσταση του αρχοντικού Μανούση Δούκα-Τζάτζα στην Σιάτιστα Κοζάνης.
– «Ζωντανεύουν» ιστορικά κτίρια της Πλάκας στην Αθήνα.
– Ανάπλαση παλιάς πόλης (Βαρόσι) Τρικάλων. Αποκατάσταση και αισθητική αναβάθμιση της περιοχής.
– Αποκατάσταση και επανάχρηση πρώην βιομηχανικού συγκροτήματος της εταιρείας ΕΡΙΑ και μετέπειτα ΒΕΤΛΑΝΣ – Κέντρο βιομηχανικής κληρονομιάς Νάουσας.
– Αριστοτελικός Περίπατος, Ακάνθιος Περίπατος, Προαθωνικός Περίπατος, Διαδρομή του Ξέρξη, Διαδρομή των γεφυριών στον Δήμο Αριστοτέλη Χαλκιδικής.
Ένας ατελείωτος κατάλογος σχεδιασμών, προγραμματισμών, εντάξεων έργων Δήμων, Υπουργείων και Περιφερειών που έχουν χαρακτήρα κοινωνικό, πολιτιστικό, τουριστικό, αναπτυξιακό, οικονομικό.
Και εδώ τίθεται το ερώτημα:
Ποια έργα ή σχεδιασμοί ανάλογου χαρακτήρα έχει να επιδείξει ο τόπος μας και ο Δήμος μας τα τελευταία χρόνια; Και για να μην παρεξηγηθώ…δεν αναφέρομαι μόνο στην τελευταία διοίκηση…, αλλά στο σύνολο των διοικήσεων που πέρασαν από τη δημιουργία του περιβόητου «Καλλικράτη», με τη συνένωση των μικρότερων Δήμων, που μόνο προβλήματα δημιούργησαν στον τόπο μας και διαιώνιση εκκρεμοτήτων χωρίς λύσεις…
Ένας Δήμος στον οποίο συγκεντρώνονται δύο από τις σημαντικότερες λίμνες της χώρας με εξαιρετική βιοποικιλότητα (τη μία βέβαια δεν ήμασταν άξιοι να τη διασώσουμε…), δύο καταπράσινοι ορεινοί όγκοι με δασικό πλούτο, αγροτικό τοπίο που ακόμη παράγει ποιοτικά αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, μνημεία όλων των εποχών, παραδοσιακοί οικισμοί, αρχαιότητες, τοπικές γιορτές, μοναδικά εθιμικά και πολιτιστικά δρώμενα…
Ένας Δήμος με εξαιρετικό πολιτισμικό κεφάλαιο που θα μπορούσε να είναι το κόσμημα της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας, δυστυχώς μαραζώνει και ισορροπεί μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας… Κανένα έργο πολιτιστικής και αγροτουριστικής ανάπτυξης δεν έχει μπει σε τροχιά δράσης ή έστω προγραμματισμού. Μεμονωμένες περιπτώσεις παραδειγμάτων, όπως αυτές του Τοπικού Μουσείου Σοχού, του Ανοιχτού Μουσείου Αγροτικής Ζωής Όσσας με το μοναδικό στα Βαλκάνια «Κονάκι του Παπουτσή» σε πλήρη εξέλιξη, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και Παλαιοντολογικών ευρημάτων Καλινδοίων, του Λαογραφικού Μουσείου Βερτίσκου, των επισκέψιμων χώρων στα Πετροκέρασα, του Φορέα Διαχείρισης Λιμνών Κορώνειας-Βόλβης, των Λουτρών Λαγκαδά, του Στρατιωτικού Μουσείου Λαχανά…λειτουργούν και προχωρούν χάρη στις φιλότιμες και εθελοντικές προσπάθειες άλλοτε των πολιτιστικών συλλόγων και των κατοίκων και άλλοτε στα πλαίσια των υπαλληλικών καθηκόντων του εκάστοτε φορέα.
Υπάρχει ένας συνολικός και ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την ενίσχυση, προβολή, δικτύωση και διαχείριση των ήδη υπαρχόντων σημείων ενδιαφέροντος; Ποια είναι η μέριμνα για την προστασία και ανάδειξη των παραδοσιακών οικισμών του Δήμου μας και των τελευταίων εναπομείναντων παραδοσιακών τους κτιρίων που ρημάζουν αβοήθητα (Όσσα, Βερτίσκος, Σοχός, Αδάμ, Πετροκέρασα, Λαγκαδάς); Τι γίνεται με τον Μύλο Γεωργιάδη που αγοράστηκε με χρήματα του Πράσινου Ταμείου και ρημάζει;
Που βρίσκεται το θέμα της προενταξιακής διαδικασίας και των επαφών μεταξύ Δήμου – Υπουργείου Πολιτισμού και Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τη μελέτη αποκατάστασης και επανάχρησης της διατηρητέας οικίας Χατζή-Χατζηχριστάκη της Όσσας που ετοιμάζει το Α.Π.Θ. και για την οποία ήδη 2 μελέτες ως σήμερα δεν αξιοποιήθηκαν; Υπάρχει κάποιο σχέδιο για τη γενικότερη αγροτουριστική και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής;
Με απόφαση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας επιλέχθηκαν και χαρακτηρίστηκαν δύο οικισμοί του Δήμου Λαγκαδά, της Π.Ε. Θεσσαλονίκης, η ΟΣΣΑ και τα ΠΕΤΡΟΚΕΡΑΣΑ ως «ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΧΩΡΙΑ», συμμετέχοντας στο ευρωπαϊκό έργο ADRIONET των χωρών της Αδριατικής-Ιονίου! Η Όσσα -πρωτοπόρος και πάλι- με τη συνεργασία της Κοινότητας Όσσας και του Συλλόγου Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα» έστειλε έναν πλούσιο ηλεκτρονικό φάκελο με στοιχεία, καταγραφές, πρωτογενές υλικό, προβλήματα, προτάσεις κλπ. Πως αξιοποιήθηκαν ή θα αξιοποιηθούν τα στοιχεία αυτά; Ποια είναι τα συμπεράσματα και ποια η συνέχεια του έργου;
Ποιος ο λόγος χαρακτηρισμού ενός χωριού ως «αυθεντικού» εάν δεν υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής, διάσωσης της ιστορικής μνήμης και ανάδειξης των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων, με έργα και παρεμβάσεις ουσιαστικές;
Η Όσσα διαθέτει ένα αξιόλογο αγροτικό, περιβαλλοντικό, πολιτιστικό και ανθρωπογενές περιβάλλον που χρήζει μέριμνας, σεβασμού και προσοχής! Μια υλική και άυλη πολιτισμική κληρονομιά που προσπαθεί να διασώσει και να αναδείξει μόνη της…
Οι υπηρεσίες του Δήμου και της Περιφέρειας, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς, θα πρέπει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που να έχει ουσία και ρεαλιστικότητα! Τι είδους ανάπτυξη θέλουμε;
Προς ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούμε και ποιες είναι οι κατευθυντήριες οδηγίες της Ε.Ε. για την ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου και του αγροτικού χώρου; Από ποια έργα, παρεμβάσεις και υποδομές έχει ανάγκη ο τόπος και οι κάτοικοί του; Θέλουμε χωριά-φαντάσματα ή χωριά-πόλους έλξης, προόδου και ανταγωνιστικότητας που θα κρατήσουν τους νέους και θα τους δώσουν κίνητρα να ζήσουν και να δημιουργήσουν στον τόπο τους;
Βάζω μία άνω τελεία εδώ… Ο προβληματισμός, όμως, για την ανάπτυξη και το μέλλον του τόπου συνεχίζει να μας προβληματίζει και να μας απασχολεί… Ας αναλογιστούν οι υποψήφιοι βουλευτές, δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι τι έχει να προσφέρει και να αναδείξει ο τόπος, να γίνει η απαραίτητη αξιολόγηση αναγκών και δυνατοτήτων κι ας πράξουν αναλόγως!
Εμείς, θα συνεχίσουμε να αγαπούμε αυτόν τον τόπο -με τα καλά και τα στραβά του- και να ονειρευόμαστε γι’ αυτόν και τους ανθρώπους του!
Μετά την εβδομάδα των Παθών ακολουθεί πάντα η Ανάσταση… Ας ευχηθούμε η Ανάσταση αυτή να έρθει και να φωτίσει επιτέλους και τον τόπο μας!
Άγγελος Μήτσας
Τοπικός Σύμβουλος Όσσας
Γεν. Γραμματέας Συλλόγου Οσσαίων «Η Αγία Κυράννα»
